Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding

De paragraaf Kapitaalgoederen geeft een dwarsdoorsnede van de gemeentelijke begroting. Het onderhoud aan de kapitaalgoederen is verdeeld over diverse programma’s. Met het onderhoud is een substantieel deel van de begroting gemoeid. De genoemde bedragen zijn exclusief personele lasten.

Conform artikel 12 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten komt in deze paragraaf het volgende aan de orde:
-Het beleidskader
-De uit het beleidskader voortvloeiende financiële consequenties
-De vertaling van de financiële consequenties in de begroting

Het onderhoud aan de kapitaalgoederen wordt onderverdeeld naar:
-Regulier onderhoud opgenomen in de exploitatie
-(Groot) onderhoud waarvoor een voorziening is gevormd om fluctuaties in uitgaven te voorkomen
-(Vervangings)investeringen

De kapitaalgoederen in de gemeente Zundert zijn:
-Verharde openbare ruimte (wegen, voet- en fietspaden)
-Openbare verlichting
-Civieltechnische kunstwerken (bruggen, duikers etc.)
-Openbaar groen (inclusief berm- & slootonderhoud)
-Recreatievoorzieningen (speeltoestellen, kunstwerken & zitbanken)
-Riolering
-Maatschappelijk vastgoed (accommodaties & sportvelden)
-Overige kapitaalgoederen

Beleidskader
Bij het opstellen van de begroting 2024 is nog uitgegaan van het Integraal Beheerplan – Openbare Ruimte (IBP-OR) 2020-2023. Het streven is een integrale uitvoering van het onderhoud aan de verschillende elementen, wat aansluit bij de mobiliteitsvisie opgenomen in van het Gemeentelijk Verkeers- & Vervoersplan (GVVP) 2020-2030 en de klimaatambities vanuit het Water Rioleringsplan (WRP) 2020-2024.

Het kwaliteitsniveau en de bijbehorende uitvoering van het onderhoud aan de kapitaalgoederen wordt om de vier jaar vastgesteld. De beheerplannen moeten worden geactualiseerd. Het nieuwe Wegbeheerplan 2024-2028 is op 24 september 2024 vastgesteld. Het vaststellen van de beheerrapportage civieltechnische kunstwerken heeft wat vertraging opgelopen door het verrichten van aanvullende onderzoeken. Op 11 maart jl. is ook deze rapportage vastgesteld. In 2024 is ook opdracht verstrekt voor het actualiseren van het WRP. Voor de beheerplannen openbaar groen en speelvoorzieningen wordt de voorbereiding nog opgestart.

Ook is in 2024 het Meerjarig Onderhoudsplan Maatschappelijk Vastgoed (MOP-MVG) vastgesteld. Uitgangspunt voor dit beheer en onderhoud van gebouwen en sportvelden is hierbij continuering van het vastgestelde kwaliteitsniveau ‘redelijk’.

Verharde openbare ruimte (wegen, voet- & fietspaden)

Beleidskader
De ambities voor het behalen van het gewenste kwaliteitsniveau zijn op 24 september 2024 opnieuw vastgesteld in het Wegbeheerplan 2024-2028. Het CROW-beeldkwaliteitsniveau B wordt gecontinueerd. Het beheerplan is ontwikkeld op basis van weginspecties, areaalwijzigingen en gewijzigde normbedragen. De onderhoudstoestand van de wegen in Zundert voldoet voor circa 85% aan het landelijke CROW-beeldkwaliteitsniveau B en hoger.

Voor de uitvoering van groot onderhoud en investeringen wordt jaarlijks een infraplanning voorgelegd. Daarbij worden de werkzaamheden zoveel als mogelijk integraal uitgevoerd met maatregelen vanuit het GVVP, klimaat adaptieve maatregelen vanuit het WRP en de energietransitie. Een 2-jaarlijkse inspectie van de wegen is de basis voor de jaarlijkse programmering.

Financiële consequenties
Voor de uitvoering van groot onderhoud is een voorziening gevormd. Bij het vaststellen van het nieuwe Wegbeheerplan heeft er een herberekening van de dotatie aan de voorziening plaatsgevonden. De uitvoering van groot onderhoud wordt als het mogelijk is integraal opgepakt met investeringen van GVVP-maatregelen. Door op het juiste moment te investeren, blijven de totale kosten lager.

Toelichting

Het reguliere onderhoud aan verhardingen vindt deels zelfstandig plaats en wordt deels uitgevoerd naar aanleiding van meldingen en schades. Het onderhoud wordt uitgevoerd vanuit een raamovereenkomst. De uitvoering van straatreiniging is opgenomen in het Gevel tot Gevel bestek.

Bij de uitvoering van groot onderhoud en investeringen wordt zoveel als mogelijk de combinatie gemaakt met verkeersremmende maatregelen vanuit het GVVP, investeringen aan het rioolstelsel en aan openbaar groen. In 2024 is asfaltbestek in uitvoering genomen. Hulsdonkstraat en Weduwestraat zijn gereed, Beemdstraat volgt nog.

Een toelichting op alle nog lopende investeringen is te vinden onder programma 2 Aantrekkelijk & Ondernemend Zundert.

Openbare verlichting

Beleidskader
De gemeentelijke zorgplicht voor de verlichting van de openbare ruimte is vastgelegd in het Beleidsplan Openbare verlichting 2016-2026 wat op 15 november 2016 is vastgesteld. Het voorkeurscenario is "goed en doelmatig" waarbij volgens een vervangingsplan structureel bij het einde van de levensduur masten en armaturen vervangen worden door ledverlichting. De vervanging van het verouderde areaal is afgerond. Daarbij zijn armaturen met niet energiezuinige lampen vervangen door ledverlichting. Inmiddels is 76% van het areaal van LED voorzien.

Financiële consequenties
Vanaf 2023 zijn de zogenaamde PL-lampen niet meer leverbaar. Bij storingen op PL-lampen worden deze vervangen door een led-armatuur. Dit kan leiden tot extra investeringen als de huidige beschikbare investeringsmiddelen en onderhoudsbudgetten niet toereikend zijn.

Toelichting
Het reguliere onderhoud vindt plaats naar aanleiding van meldingen over storingen en schades aan aangereden lichtmasten. De schades worden, als de dader bekend is, verhaald.

Een toelichting op alle nog lopende investeringen is te vinden onder programma 2 Aantrekkelijk & Ondernemend Zundert.

Civieltechnische kunstwerken (bruggen, duikers etc.)

Beleidskader
De ambities ten aanzien van het kwaliteitsniveau voor bruggen, duikers etc. is vastgelegd in het Integraal Beheerplan – Openbare Ruimte 2020-2023. Het ambitieniveau is vastgesteld op CROW B - ‘basis plus’. Via 3-jaarlijkse instandhoudings-inspecties wordt bekeken of het vastgestelde ambitieniveau wordt gehaald. Dit is ook de basis voor de jaarlijkse uitvoeringsprogrammering.

Financiële consequenties
Voor de uitvoering van het onderhoud is een voorziening gevormd. Hierdoor worden fluctuerende onderhoudskosten geëgaliseerd. De jaarlijkse storting in de onderhoudsvoorziening bedraagt € 40.325. Omdat de eerste jaren van de nieuwe beheerperiode relatief hoge onderhoudskosten zijn voorzien, en de onderhoudsvoorziening geen negatief saldo mag hebben, heeft in 2024 eenmalig een extra storting van € 107.982 plaatsgevonden.

Toelichting
In 2023 zijn opdrachten verstrekt voor het actualiseren van het beheerplan civieltechnische kunstwerken en voor de duikers. In eerste instantie was de concept beheerrapportage voor civieltechnische kunstwerken gereed. Echter na uitvoering van levensduur verlengend onderhoud aan de brug Watermolenstraat bleek dat door zwaar landbouwverkeer de brug niet voldoende veilig was. Daardoor zijn er aanvullende draagkracht onderzoeken uitgevoerd bij diverse bruggen. Daaruit blijkt dat een 6-tal bruggen de komende jaren vervangen moeten worden. Deze resultaten zijn aanvullend verwerkt in de nieuwe beheerrapportage. Op 11 maart 2025 is de beheerrapportage vastgesteld.

Openbaar groen

Beleidskader
In het huidige Integraal Beheerplan – Openbare Ruimte 2020-2023 is het kwaliteitsniveau vastgesteld op CROW B - ‘basis plus’. Het Bomenbeleid is vastgesteld en het Groenbeleid wordt in 2025 voor vaststelling aan de raad voorgelegd.

Financiële consequenties
Om de kwaliteit van de groenvoorzieningen te verhogen, is er de afgelopen jaren volop geïnvesteerd. Inmiddels wordt het beheer op dit kwaliteitsniveau uitgevoerd.

Bij het vaststellen van het WRP 2021-2025 is besloten een onderhoudsvoorziening voor het baggeren van sloten in te stellen. Alle sloten zouden uitgebaggerd worden tot een bepaald niveau op aangeven van het Waterschap. Omdat deze uitgaven een cyclus hebben van 15 jaar, is besloten t/m 2025 een jaarlijkse dotatie van € 100.000 te doen. Daarna zou met een jaarlijkse storting van € 37.500 gespaard worden voor toekomstig onderhoud.

Toelichting
De uitvoering van het onderhoud aan openbaar groen is opgenomen in het Gevel tot Gevel bestek waarvoor afgelopen jaar opdracht is gegund. Ook is het onderhoud aan bomen en de (preventieve) bestrijding van eikenprocessierups ondergebracht in een totaalbestek.

Het maaien van (berm)sloten vindt plaats volgens contract van regionale samenwerking, onder regie van Waterschap Brabantse Delta.

Voorgaande jaren was er sprake van langdurige, extreem droge periodes. Waterschap Brabantse Delta verzocht daarom het baggeren van de watergangen op te schorten om water langer in het gebied te houden. Echter in 2023 en 2024 was sprake van een heel nat seizoen, wat leidde tot wateroverlast. Op basis van calamiteit is er gebaggerd. In 2025 is er met het Waterschap een akkoord bereikt voor het weer opstarten van het baggerprogramma. De uitvoering start eind 2025 / begin 2026.

Daarnaast wordt geïnvesteerd in ons groenareaal. Een toelichting op alle nog lopende investeringen is te vinden onder programma 2 Aantrekkelijk & Ondernemend Zundert.

Recreatievoorzieningen (speeltoestellen, kunstwerken & zitbanken)

Beleidskader
In het huidige Integraal Beheerplan – Openbare Ruimte 2020-2023 is het kwaliteitsniveau vastgesteld op CROW B - ‘basis plus’. De huidige nota speelruimtebeleid is op 6 december 2022 vastgesteld. De voorbereiding voor een nieuw beheerplan speelvoorzieningen is gestart.

Financiële consequenties
Het huidige speelbeleid is financieel vertaald in investeringen en onderhoudsbudgetten.

Toelichting
De nota speelruimtebeleid vormt de basis voor het opstellen van investering- en onderhoudsplanning van speeltoestellen. Daarop aansluitend moet het beheerplan nog geactualiseerd worden. Dit wordt in 2025 in voorbereiding genomen.

Een toelichting op alle nog lopende investeringen is te vinden onder programma 2 Aantrekkelijk & Ondernemend Zundert.

Riolering

Beleidskader
Op 8 juni 2020 is het Water Rioleringsplan 2020-2025 door de raad vastgesteld. In het WRP is de gemeentelijke zorgplicht voor afval-, hemel- en grondwater verwoord en staan de hieruit voortvloeiende verplichtingen, doelstellingen en ambities voor de rioleringszorg beschreven. De klimaatverandering zorgt met wateroverlast en langdurige droogte dat het WRP meer gericht is op het nemen van maatregelen die ervoor zorgen dat Zundert klimaat robuust wordt. Beheer van de riolering wordt uitgevoerd overeenkomstig het vastgestelde ambitieniveau ‘vooruitstrevend’ voor klimaat en duurzaamheid. Bij nieuwbouwontwikkelingen en reconstructies wordt ingezet op de ambitie 'duurzaam’. Daarbij vindt integrale afstemming plaats met de uitvoering van het IBP-OR en de ambities uit het GVVP.

Financiële consequenties
Om het geraamde onderhoud en de toekomstige investeringen conform het WRP te bekostigen én om jaarlijkse fluctuaties in de rioolheffing te voorkomen, is een egalisatievoorziening gevormd. De tarieven van de rioolheffing zijn in 2024 met 5,5% verhoogd.

Toelichting
Er wordt regulier (preventief) onderhoud en beheer aan de diverse rioolsystemen uitgevoerd. De onderhoudswerkzaamheden zijn inclusief reiniging & inspectie. In het WRP zijn de vervangingsinvesteringen opgenomen. Indien mogelijk vindt integrale uitvoering plaats in combinatie met wegenonderhoud, ambities uit het GVVP en vervanging openbaar groen.

Een toelichting op alle nog lopende investeringen is te vinden onder programma 2 Aantrekkelijk & Ondernemend Zundert.